Uykunun Sağlığımız Üzerindeki Önemi
Uyku uzmanı Dr. Tarık Mecit, uykuya geçişin beyindeki adenozin birikimi ve melatonin hormonunun etkisiyle başladığını vurguladı.
Günümüzün getirdiği stres, sürekli ekran maruziyeti ve düzensiz alışkanlıkların kaliteli uykuyu olumsuz etkilediğini belirten Mecit, bunun sadece yorgunluk değil, uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğine dikkat çekti.
Mecit, “Uykunun hormonal, sinirsel ve bağışıklık sistemleri üzerindeki düzenleyici etkileri artık bilimsel olarak net şekilde ortaya konmuştur. Beynin hipotalamus bölgesinde yer alan biyolojik saatimiz, ışık-karanlık döngüsüne göre çalışır. Işık azaldığında melatonin salgılanır ve beden uykuya hazırlanır” açıklamasında bulundu.
Sağlıklı uykunun 90 dakikalık döngüler halinde ilerlediğini belirten Mecit, her döngüde hafif ve derin uyku evrelerinin bulunduğunu ve bu evrelerin önemine değindi. Derin uyku döneminde bağışıklık sistemi aktif hale gelirken, REM uykusunda hafıza güçlenir ve duygular düzenlenir. Uykunun bölünmesi veya evrelerin yeterince yaşanmaması durumunda fiziksel ve zihinsel sağlık olumsuz etkilenir. Mecit, yetersiz uykunun insülin direncini artırabileceğini, kilo alımına yol açabileceğini ve kalp sağlığını tehdit edebileceğini belirtti.
Mecit, kaliteli uykunun sadece hastalıkların tedavisiyle değil, doğru yaşam alışkanlıklarıyla da sağlanabileceğini vurgulayarak, “Uyku hijyeni olarak tanımlanan bu yaklaşımlar, bireyin günlük rutininde yapacağı bazı düzenlemelerle uyku kalitesini artırmayı amaçlar. Her gün aynı saatte yatıp kalkmak, yatmadan 1–2 saat önce ekran kullanımını sonlandırmak, akşam saatlerinde ağır yemek, kafein ve alkol tüketiminden kaçınmak gibi önlemler alınmalıdır. Düzenli fiziksel aktivite yapmak, yatak odasını serin, sessiz ve karanlık hale getirmek, uyumadan önce gevşeme egzersizleri veya meditasyon yapmak da uykuya geçişi kolaylaştırır” ifadelerini kullandı.
Mecit, insomnia, uyku apnesi ve sirkadiyen ritim bozukluklarının yaygın uyku bozuklukları olduğunu belirtirken, “İyi bir uyku, yalnızca bir geceyi değil, genel sağlık durumunu, bağışıklığı ve zihinsel gücü etkiler. Uyku, sağlığın sessiz ama en etkili reçetesidir” dedi.
